Zelf tomaten kweken!

Hoe tof zou het zijn als je zelf je eigen tomaten kunt kweken? Dat is volgens ons toch echt wel een bucket-list dingetje. Veel mensen vinden tomaten super lekker en eten ze wekelijks op verschillende manieren. Los uit het handje, in salades, als pasta of in de tomatensoep. Kortom, tomaatjes kun je in tal van gerechten vinden. En naast de ontzettend lekkere smaak van deze rode rakkers, zijn ze ook nog eens super gezond! Hoe mooi wil je het hebben? Een snack die zowel lekker is, als ook gezond! Een super leuke keuze dus om zelf eens te gaan telen, en ja, ook zonder groene vingers. In deze blog: Alles wat je moet weten als je zelf je eigen tomaten wilt telen!

Welke tomaten soorten zijn er?

Tomaten zijn er letterlijk in tal van soorten en maten. Maar ook kent het tomaten pallet een grote diversiteit aan kleuren. Laten we bij het begin beginnen, want hè, het telen zelf is al een uitdaging op zich. We kennen natuurlijk allemaal de rode tomaten. Deze kun je krijgen in normaal formaat, maar ook in het klein. We spreken dan over Roma en Cherry tomaten. Ook wel kerstomaten genoemd, omdat ze dus wat kleiner van grootte zijn. Dit geldt ook voor de kleurentomaten, zo kun je bijvoorbeeld ook gele Clementine zaden bestellen die oranje kerstomaten opleveren. 

Naast het verschil in kleur en grootte, is het verschil in vruchtvlees ook wel een te noemen feitje. Zo heb je speciale vleestomaten. Deze tomaten hebben veel vruchtvlees en zijn geschikt om bijvoorbeeld tomatensoep van te maken. Ook kun je zaden kopen voor een oogst aan langwerpige tomaten. Of wat dacht je van de Lemon Tree. Dit zaad geeft je een oogst aan tomaten in de vorm en de kleur van een citroen. Het is daarbij net alsof je citroenen aan het telen bent, maar in feite zijn het gewoon tomaten, met een wat zure smaak. Ten slotte bestaan er natuurlijk ook biologische tomatenzaden, zaden die speciaal ontwikkeld zijn voor de teelt van tomaten in potten en mengsels zaden, met bijvoorbeeld meerdere kleuren. Genoeg keuze!

Wanneer moet je tomaten zaaien?

Je kunt tomaten met onze klimaat niet direct buiten in de volle grond zaaien. Dat kan wel, maar die periode is vaak minuscuul klein in mijn beleving, en daarbij is de kans dat het goed gaat erg klein en dus onzeker. Het proberen zeker eens waard als je wilt kijken vanaf wanneer dit kan, maar daar gaat het vast een andere keer over. Voor nu het 'normale zaaien' van de tomaatjes. Zelf probeer ik altijd de maand maart aan te houden, maar ook april is een mooie maand hiervoor. Ga niet voor de maand maart zaaien, want dan zijn je planten te snel groot om buiten uit te planten. Ons kikkerlandje is niet zo warm dat tomaten voor half mei naar buiten kunnen.

Hoe moet je tomaten zaaien?

Je kunt tomaatzaden erg eenvoudig zaaien en dit is niet moeilijker of principieel anders dan het zaaien van andere soorten groenten. Je kunt ongeveer een halve centimeter diepte aanhouden bij het zaaien. Zaai de zaden het liefst in vochtige grond, waarbij ik zelf altijd gebruik maak van zogenaamde zaai-, en stekgrond. Probeer daarna niet te veel water te geven. Uiteraard genoeg, maar het mag er niet in blijven staan. Zaaien kan in speciale bakjes en trays, maar ik heb ook wel eens in oude boterbakjes gezaaid. Zolang het water er maar uit kan is het goed. Verder is warmte erg belangrijk voor het onkiemen van de zaden. Probeer zeker minimaal 20 graden aan te houden.

Hoe moet ik tomaten telen?

Het leuke aan de zaden van tomaten is dat ze snel ontkiemen en dus ook snel gaan groeien. Met de juiste omstandigheden zul je ze snel boven zien komen en dan gaan we naar een volgend stapje in de kweek van je eigen tomaten. Het is nu voor de plantjes erg belangrijk dat ze genoeg licht krijgen om fotosynthese in werking te kunnen stellen. Zorg dus voor een mooi plekje in het licht, waarbij een plekje bij het raam genoeg is, direct zonlicht is niet nodig. De tomaten gaan nu een groeispurt tegemoet en we gaan samen met deze planten even een korte tijdreis nemen, totdat je ze groot genoeg hebt om naar buiten te zetten.



Als ze eenmaal groot genoeg zijn, kun je ze dus buiten plaatsen. Natuurlijk wel afhankelijk van het tomaten soort, want je kunt ook tomaten in je kas telen of in potten en bakken. Dan is de teelt al weer anders dan de teelt van tomaten in de buitenlucht en in de moestuin. De grond in bakken en potten is veel sneller en langer warm dan de vollegrond buiten. Een tweede onderdeel is de temperatuur buiten. Ergens half mei is het 'IJsheiligen', een datum waarop er officieel in de natuur geen vorst meer voorkomt. Laat dat officieel er maar af, maar vaak is dit wel het geval. Vanaf nu is het mogelijk om je tomaten buiten uit te planten. Opletten met de wortels en het loshalen hoor, zorg dat de plantjes zo intact mogelijk blijven tijdens de verhuizing van binnen naar buiten. Overigens je mag je in de week voor het buiten uitplanten, af en toe even een paar uur overdag buiten zetten in de pot of bak. Dit noemen we afharden, en daarmee laten we de planten wennen aan de temperatuur buiten. 

Wat betekent tomaten planten dieven?

Stel je voor, je eigen tomaten planten staan fier overeind in de moestuin of ergens in je eigen tuin in een bak, pot of waar dan ook. De planten moeten echter nu wel nog even gedieft worden. Dieven, ook wel gezegd. We krijgen bij Moestuinland.nl vaak de vraag wat dit betekent en hoe dit moet. Het is eigenlijk heel simpel: Tussen de stam van de tomatenplant en de zijtakken beginnen tijdens de teelt nieuwe uitlopers te komen. Dit is dus in de oksels van de plant, tussen de stam en de 'takken'. Deze uitlopers mag je wegknijpen met je vingers, en dit is het dieven van tomaten. Wat je eigenlijk doet is het weghalen van nieuwe takken. Dit voorkomt dat er teveel blad aan de plant komt. Hoezo? Nou omdat de plant dan dus allemaal energie gaat verbruiken voor het maken van bladeren, in plaats van tomaten. En dit levert dus minder en minder grote tomaten op.

Hoe moet je tomatenplanten toppen?

Nog zo'n mooi woord bij de teelt van tomaten is het woord 'toppen'. 'Top de tomaten als er ongeveer 4 ranken aan de plant zitten', is een zinnetje die op een aantal van onze zadenzakjes te lezen is. Dit principe berust eigenlijk op hetzelfde principe als het dieven van tomaten. Bij planten die geteeld worden in de open lucht is er vaak niet meer mogelijk dan een aantal trossen tomaten. Deze trossen wil je dan natuurlijk wel goed gevuld hebben met mooie tomaatjes. Echter als de plant 8 of 9 trossen gaat aanmaken, is er weer teveel energie naar de aanmaak van trossen gegaan, en mist er energie om de tomaten te laten groeien of van een mooie geel, oranje of rood kleurtje te voorzien. Dus altijd in de gaten houden wat er voor het specifieke soort tomaten op het zakje staat. Bij de meeste tomatenzaden die je bestelt staat dit er keurig op.

Hoe moet je tomatenplanten water geven?

De grootste fout die ik waarschijnlijk gemaakt heb bij het kweken van tomaten in de moestuin, is wel het water geven. Uiteraard, tomaten hebben ook water nodig om te kunnen ontkiemen, groeien en om tomaatjes te kunnen oogsten. Echter, ik gaf de planten allemaal water wat ik er lekker overheen goot. Niet doen! Tomatenplanten moet je bij de voet water geven, en al helemaal niet over de vruchten zelf. Doe je dit, dan zullen je tomaten gaan rotten en kun je ze weggooien. Dat is zonde. Dus zeker voldoende water geven, dat is wel belangrijk, maar dan keurig onderaan de planten. Om ditzelfde principe is het aan te raden om een overkapping boven je tomaten te zetten, zodat ze niet natregenen. Dit kun je eenvoudig doet met wat planken en folie. Internet staat vol met tips en tricks!

Wanneer kun je tomaten oogsten?

Ten slotte, het aller-allerleukste van het telen van je eigen tomaten in de moestuin. Het oogsten! Tomaten kun je doorgaans oogsten vanaf de maand juli. Tomaten moeten natuurlijk lange periode rijpen en hebben een flinke groeitijd nodig, maar dit maakt het ook wel weer erg leuk. Je kunt dan ook tevens nog wat bladeren weghalen, die hebben minder functionele eigenschappen dan voor in de teelt. Niet teveel natuurlijk, het moet wel leuk blijven. Je kunt ook in augustus nog lekker blijven oogsten en eventueel tomaten inmaken op verschillende manieren. Hoe dan ook, ik hoop dat ik je heb aangezet om zelf je eigen tomaten te gaan telen, omdat het gewoon super leuk is en ook nog veel lekkerder dan uit de moestuin. Veel plezier!